วัณโรค (Tuberculosis)

วัณโรค เป็นโรคติดต่อเรื้อรังที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เป็นได้กับอวัยวะทุกส่วนของร่างกายแต่ที่พบและเป็น ปัญหามากในปัจจุบันคือ"วัณโรคปอด" เพราะ เชื้อวัณโรคปอดสามารถแพร่กระจายและติดต่อได้ ง่ายโดยระบบทางเดินหายใจหากไม่ได้รับการรักษา อย่างถูกต้องร่างกายจะทุดโทรมอย่างรวดเร็ว และ มีอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
จะทราบอย่างไร ว่าท่านหายจากวัณโรค?
เมื่อตรวจไม่พบเชื้อในเสมหะ ภายหลังกินยาครบตามกำหนด "วัณโรคไม่แพร่กระจาย ถ้าผู้ป่วยทุกรายมีคนดูแล" วัณโรคปอดอาการของโรค

ไอเรื้อรัง 3 สัปดาห์ขึ้นไป หรือไอมีเลือดออก

มีไข้ตอนบ่าย ๆ เหงื่อออกมากเวลากลางคืน

น้ำหนักลด อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร

เจ็บหน้าอก และเหนื่อยหอบกรณีที่โรคลุกลามไปมาก
การติดต่อ

ติดต่อโดยการหายใจเอาเชื้อโรคจากการไอ จาม พูด ของผู้ป่วยที่เป็นวัณโรค
การป้องกัน

จะป้องกันไม่ให้ป่วยเป็นวัณโรคได้อย่างไร
- รักษาสุขภาพให้แข็งแรง โดยการออกกำลังกายกินอาหารที่มีประโยชน์ ครบ 5 หมู่
- หลีกเลี่ยงการคลุกคลีใกล้ชิดกับผู้ป่วยวัณโรค
- ถ้ามีผู้ป่วยวัณโรคอยู่ในบ้าน ควรเอาใจใส่ดูแลให้กินยาครบถ้วนสม่ำเสมอทุกวัน
- ควรตรวจร่างกาย โดยการเอกซเรย์ปอดอย่างน้อยปีละครั้งฃ
- พาบุตร หลาน ไปรับการฉีดวัคซีน บี ซี จี
- หากมีอาการผิดปกติ น่าสงสัยว่าจะเป็นวัณโรค ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจ โดยการเอกซเรย์ปอด และตรวจเสมหะ

การรักษา
ปัจจุบัน มียารักษาวัณโรคที่มีประสิทธิภาพสูงสามารถรักษาให้หายได้ภายในเวลา 6 เดือน โดยกินยาทุกชนิดที่แพทย์สั่งให้ครบถ้วนสม่ำเสมอทุกวัน ถ้ากินยาไม่ครบ หรือหยุดยาก่อนกำหนด อาจทำให้เชื้อวัณโรคดื้อยา ยากต่อการรักษา และอาจรักษาไม่หายได้ หากมีเจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุขหรือคนในครอบครัวเดียวกันเฝ้าสังเกตการกินยาต่อหน้าทุก ครั้งจะมีผลดี คือ สามารถรักษาให้หายได้ตามกำหนด และหยุดยั้งการแพร่เชื้อได้เร็ว วิธีนี้เรียกว่า การรักษาด้วยระบบยาระยะสั้นแบบควบคุมหรือสังเกตโดนตรง
การปฏิบัติตนเมื่อป่วยเป็นวัณโรค
- ไปพบแพทย์ตามนัด และเก็บเสมหะส่งตรวจทุกครั้งตามแพทย์สั่ง
- กินอาหารที่มีประโยชน์ เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ ผัก ผลไม้ เพื่อบำรุงร่างกายให้แข็งแรง
- ปิดปาก จมูก เวลาไอหรือจามทุกครั้ง เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่น
- จัดบ้านให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก
- ให้บุคคลในบ้านไปรับการตรวจ ถ้าพบว่าป่วยเป็นวัณโรคแพทย์จะได้ให้การักษาทันที
- กินยาให้ครบถ้วนทุกชนิดตามที่แพทย์สั่ง และกินติดต่อกันสม่ำเสมอทุกวันจนครบตามกำหนด
สถานที่ให้บริการตรวจรักษาวัณโรค และฉีดวัคซีน บี ซี จี ในเขตกรุงเทพฯ
- ศูนย์บริการสาธารณสุข กรุงเทพมหานคร
- ฝ่ายวัณโรค กองควบคุมโรค ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร
- โรงพยาบาลสังกัดกรุงเทพมหานคร 8 แห่ง
- สถานตรวจโรคปอด กรุงเทพฯ
- สมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
- โรงพยาบาลของรัฐทุกแห่ง
ข้อมูล กองควบคุมโรค ฝ่ายวัณโรค กทม.วัณโรค ปี 2543
Saksiri Sirikul Research